İşgalin 6. Yılında Kırım Tatarlarının Durumu
Rusya, 27 Şubat 2014 tarihinde 40 bin askeri ile Kırım’ı işgal etmiş ve işgalini meşrulaştırmak amacıyla 16 Mart 2014 tarihinde sözde bir referandum düzenlemiştir. Sözde referandum sonrası açıklama yapan Moskova, katılım oranının %83,1 olduğu, bu oran içerisinde de Rusya’ya katılımdan yana olanların oranının %96,77 olduğu duyurmuştu.
Silahların gölgesi altında düzenlenen sözde referandumda, sandıklar gezdirilerek oylar toplanmış, çocuklara ve aynı kişilere defalarca oy kullandırılmış veya toplu oy pusulalarının sandıklara atıldığı tespit edilmiştir. Nitekim Moskova’ya gönderilen ve Kırım Tatar Milli Meclisi’nin (KTMM) de ele geçirdiği belgelerde sözde referanduma katılımın gerçekte % 32,4 olduğu görülmüştür. Rusya Federasyonu Ombudsmanı da bu rakamı bizzat doğrulamıştır.
Kırım Tatarlarının en yüksek temsil organı olan KTMM, Kırım’ın işgalini tanımadıklarını ve sözde referanduma da katılmayacaklarını ilan etmiştir. Kırım Tatarlarının referanduma katılım oranının da % 0,5 olduğu tespit edilmiştir. Bu durum Kremlin’in Kırım Tatarları ile ilgili hesaplarını alt üst ederek, Moskova’da büyük bir hayal kırıklığına yol açmıştır.
Kırım liderlerine soruşturma
Rusya en başından beri işgalini meşrulaştırmak için Kırım Tatarlarını ikna etmeye, kendi yanına çekmeye çalışmaktadır. Kırım Tatarlarından işgali tanımayacaklarına dair işaretler geldikçe baskılarını artıran Moskova, Kırım Tatarlarına ait basın ve yayınları susturma, milli meclislerini yasaklama, meclislerinin mal varlıklarına el koyarak, liderlerini de Kırım’dan uzaklaştırma gibi baskılayıcı yöntemlere başvurmaya başlamıştır. Örneğin, Kırım Tatarlarının lideri Mustafa A. Kırımoğlu 3 Mayıs 2014 tarihinde Ermenipazar İdari Sınır kontrol noktasında binlerce Kırım Tatarı tarafından karşılanırken, giriş yasağı konulduğu gerekçesiyle Kırım’a sokulmamıştır.
Rusya’nın bölgedeki baskıları günümüzde de devam etmektedir. 2020 yılında 3 Mayıs günü Kırım’ın Çongar’daki idari sınır noktasına KTMM tarafından bir yürüyüş yapılması planlanmıştı. Kırım’da Kremlin kontrolündeki Soruşturma Komitesi, söz konusu yürüyüş planlaması nedeniyle KTMM Başkanı Refat Çubarov hakkında 23 Mart 2020 tarihinde soruşturma başlatmıştır.
Yürüyüşün yapılmasını yasaklayan Soruşturma Komitesi, buna karşılık 2014 yılında Kırım’a girişi yasaklanmış olan Kırımoğlu’nu hakkında açılan bir dava nedeniyle 10 Nisan 2020’de Akmescit’te yapılan duruşmaya çağırmıştır. Bunun üzerine Kırımoğlu 3 Mayıs 2020 tarihinde Çongar kontrol noktasından Kırım’a gireceğini açıklamıştı. Ancak, son dönemde bütün dünyada etkisi hissedilen Koronavirüs salgını nedeniyle 3 Mayıs’ta yapılması planlanan yürüyüş KTMM tarafından iptal edilmiştir.
Çalışmanın devamını PDF olarak indirebilirsiniz
*Bu çalışmada yer alan değerlendirmeler müellifine aittir; ASGAM’ın kurumsal görüşünü yansıtmayabilir.
Twitter üzerinden takip etmek için: @trkalkay